Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem - rodzaje, przyczyny i objawy

Zwyrodnienie plamki (AMD) związane z wiekiem to zmiany, które zachodzą w centralnej części siatkówki u pacjentów powyżej 50 roku życia. Z racji, iż objawy mogą zostać wykryte z opóźnieniem, do leczenia często nie dochodzi na czas.

AMD - rodzaje

AMD - postać zanikowa

Skutkiem AMD w postaci zanikowej są zmiany w nabłonku barwnikowym siatkówki, które są zazwyczaj widoczne w badaniu dna oka jako punktowe, ciemne obszary. Do cech charakterystycznych zanikowego AMD możemy zaliczyć nagromadzenie się produktów odpadowych, widocznych jako żółte plamy, czyli druzy. W zaawansowanej formie choroby pojawia się również zanik geograficzny (widoczny jako wyraźnie odgraniczony obszar powstały w wyniku atrofii w warstwie barwnikowej siatkówki, atrofii fotoreceptorów oraz naczyń włosowatych). Należy zaznaczyć, że zanikowa postać AMD nie ma skutecznego leczenia. Ponadto choroba ta zazwyczaj rozwija się powoli i występuje w obu oczach. W celu poprawy stanu oczu można jednak stosować suplementy diety (witaminę C, witaminę E, luteinę i cynk) oraz należy odstawić palenie tytoniu.

AMD - postać wysiękowa

Do postaci wysiękowej AMD najczęściej dochodzi w jednym oku. Leczenie tej choroby polega na podawaniu w postaci iniekcji doszklistkowych preparatów anty-VEGF. Wysiękowe AMD to stan, w którym dochodzi do niekontrolowanej proliferacji naczyń krwionośnych dna oka, a następnie wydostania się białek i składników morfotycznych poza naczynia. Poza tym wzrasta również wytwarzanie się czynnika wzrostu naczyń VEGF, dzięki czemu naczynia mnożą się w niekontrolowany sposób w siatkówce. Naczynia, które powstały są nieprawidłowe i mają ścieńczałe ściany, przez co łatwo dochodzi do przenikania ich zawartości do siatkówki oraz wysięków.

AMD - przyczyny

• rasa (osoby rasy białej chorują znacznie częściej),
• wiek (osoby po 60 roku życia są bardziej narażone na rozwój tej choroby),
• otyłość,
• palenie,
• choroba sercowo-naczyniowa,
• nadciśnienie,
• płeć (mężczyźni chorują rzadziej niż kobiety),
• promieniowanie UV,
• dieta bogata w nasycone kwasy tłuszczowe i uboga w kwasy tłuszczowe omega-3,
• kolor tęczówki (osoby posiadające jasne tęczówki są bardziej narażone),
• występowanie w rodzinie,
• geny.

AMD - objawy

Skutkiem AMD wysiękowego jest nagłe pogorszenie ostrości wzroku, które objawia się na przestrzeni od kilku dni do kilku tygodni. Do głównych objawów AMD wysiękowego należy:

• zniekształcenie obrazu (falistość linii prostych),
• pogorszenie ostrości wzroku,
• duża, nieruchoma czarna lub szara plama,
• pogorszenie widzenia z bliskiej odległości,
• zaburzone rozpoznawanie twarzy, 
• fluktuacje w ostrości widzenia (w niektóre dni pacjenci widzą lepiej),
• widzenie kolorów z mniejszym natężeniem,
• potrzeba mocniejszego oświetlenia w trakcie czytania,
• zaburzenia lękowe,
• halucynacje wzrokowe, 
• objawy depresyjne.

W przypadku AMD w postaci zanikowej pogorszenie widzenia pojawia się na przestrzeni miesięcy, a nawet lat. Ponadto duża część osób zachowuje wzrok na tyle, aby był wystarczający do prowadzenia pojazdu czy czytania. AMD w postaci zanikowej pomimo tego, że rozwija się powoli, jest dość bolesne.